همه ما کمابیش در بخش ها و ابعاد مختلف زندگی خود با مشکلاتی مواجه می شویم. به عنوان مثال شخصی ممکن است در محیط کار درگیر مشکلاتی شود یا دیگری در خانواده و ارتباط زناشویی با مسائلی برخورد کند. در چنین مواردی در صورت نداشتن مهارت حل مسئله نمی توانید به درستی مشکلات به وجود آمده را رفع کنید. بنابراین یکی از مهمترین مهارت هایی که همه افراد باید داشته باشند، مهارت های حل مسئله است. در این مقاله از وب سایت سجاد صفایی با ما همراه باشید تا به شما بگوییم مهارت حل مسئله چیست و چه تکنیک هایی دارد؟
مهارت حل مسئله چیست؟
روانشناسان متخصصان و مربیان همواره روی داشتن مهارت حل مسئله تاکید می کنند. یکی از سوالاتی که برای افراد مختلف پیش می آید این است که منظور از مهارت حل مسئله چیست؟ در واقع حل مسئله (Problem Solving)، فرایندی است که طی آن علت وقوع یک مسئله مشخص، پیدا شده و در ادامه بهترین راه حل برای آن اتخاذ می شود. مهارتهای حل مسئله در واقع ویژگی های مختلفی هستند که باید داشته باشیم. تا به هنگام برخورد با مشکلات و مسائل مختلف بتوانیم به درستی با آنها رو به رو شویم.
مهارت های حل مسئله چه مزایایی دارند؟
در بخش قبل با تعریف مهارت های حل مسئله آشنا شدیم. اما چرا تا این حد روی داشتن مهارت حل مسئله تاکید می شود؟ به طور کلی توانایی حل مشکلات مختلف، مزایای زیادی برای افراد و سازمان ها به دنبال دارد. از این رو همواره توصیه می شود که سازمان ها، کارمندانی را استخدام کنند که مهارت های حل مسئله داشته باشند. در این بخش تعدادی از مزایای داشتن مهارت های حل مسئله را مرور می کنیم:
ایجاد تمایز: تکنیک های حل مسئله از جمله مهارت هایی هستند که به صورت مستقیم در مدرسه و دانشگاه آموزش داده نمی شوند. از طرفی همه ما برای انجام کارهای معمولی و مهارت های معمولی آموزش می بینیم. در نتیجه اگر نگاهی به اطراف خود بیندازید متوجه می شوید که همه آدم ها مهارت های حل مسئله را ندارند. بنابراین اگر شما مهارت های حل مسئله را کسب کنید از دیگران متمایز می شوید و می توانید موقعیت های بهتری را به دست آورید.
افزایش اعتماد به نفس: از دیگر مزایای داشتن مهارت حل مسئله، افزایش اعتماد به نفس افراد است. وقتی به خوبی می توانید با مسائل و مشکلات مختلف رو به رو شوید و مشکلات را حل کنید، طبیعتاً دچار استرس نشده و همواره اعتماد به نفس بالایی دارید.
پیروزی بر چالش ها: سومین مزیت داشتن مهارت حل مسئله، امکان حل مسائل و مشکلات مختلف با رویکردهای حل مسئله سیستماتیک است. شما از طریق این مهارت، می توانید بر چالش های مختلف قدم به قدم غلبه کنید.
انواع مهارت های حل مسئله
واکنش آدم های مختلف در برابر مشکلات، همواره متفاوت است. در این میان افرادی که تکنیک های حل مسئله را داشته باشند با آگاهی، منطق، تلاش و دانش خود می توانند به نحو بهتری برای حل مشکلات اقدام کنند. این مهارت مهم در زندگی شامل زیرشاخه های زیر است:
1. تعریف مسئله
نخستین قدم برای حل یک مسئله تعریف و شناخت مسئله است. از خودتان بپرسید چگونه و چرا با چنین مشکلی مواجه شدید؟ و حتی مهمتر از آن، مشکل اصلی چیست؟
2. خلق راهکارها و گزینه های مختلف
بعد از کشف مسئله اصلی، باید روی راهکارها و گزینه های مختلف برای حل آن تمرکز کنید. برای این کار باید مسئله مورد نظر را از ابعاد مختلف تجزیه و تحلیل کنید. البته ممکن است در همان دقایق اولیه راهکار مناسب به ذهنتان نرسد. این موضوع نیازمند تفکر فراوان است.
3. انتخاب راه حل مناسب
از میان تمامی گزینه ها و راهکارهایی که پیدا کرده اید، باید مناسب ترین را انتخاب کنید. افراد این کار را با تکیه بر منطق و تجربیات گذشته خود انجام می دهند. شما می توانید از چاشنی تجربیات دیگران نیز در این مرحله استفاده کنید.
4. اجرای راهکار انتخاب شده
در این مرحله از حل مسئله، وقت آن است که راهکار انتخاب شده را اجرا کنید. ممکن است در زمان اجرا با مشکلات و مسائل دیگری مواجه شوید. حتی ممکن است در مرحله اجرا متوجه شوید راهکاری که انتخاب کرده اید درست نبوده. در این مرحله لازم است که به عقب برگردید. مراحل قبلی را مجدداً تکرار کنید تا به راهکار اصولی و صحیح برسید.
4 تکنیک برتر حل مسئله
حل مسئله دنیای گسترده ای دارد و در این زمینه اساتید بزرگی وجود دارند که مهارت های زندگی و تکنیک های حل مسئله را آموزش می دهند. در این بخش قصد داریم تعدادی از تکنیک های حل مسئله را معرفی کنیم. افراد می توانند بر اساس شخصیت و توانایی خود از تکنیک های مختلف برای حل مشکلات احتمالی استفاده کنند.
روش تحلیل ریشه ای علت (Root Cause Analysis)
یکی از مهمترین تکنیک های حل مسئله تکنیک تحلیل ریشه ای علت است. در این روش باید به تجزیه و تحلیل علت اولیه به وجود آمدن مشکل مورد نظر بپردازید. این علل ممکن است علل جسمی، علل انسانی یا علل سازمانی باشند. از اهمیت این تکنیک هرگز غافل نشوید. زیرا بخش زیادی از راه حل در ریشه و علت بروز مشکل نهفته است.
روش نمودار استخوان ماهی (Fish bone Diagram)
تجربه نشان داده که مشکلات و مسائل کوچکتر، دست به دست یکدیگر می دهند تا در نهایت یک مشکل بزرگتر به وجود بیاید. این تکنیک از آناتومی ماهی الهام گرفته و یک ابزار فوق العاده برای حل مسئله محسوب می شود. به خصوص اگر طرفدار ایجاد طوفان فکری در بررسی علل و حل مشکلات هستید. نمودار استخوان ماهی به کمک شما می آید.
روش کتوو (CATWOE)
در این روش که بیشتر برای شرکت ها و سازمان ها مناسب است. امکان شناسایی مشکلات و یافتن راه حل وجود دارد. این روش چک لیست خاص خود را دارد که شامل ارزیابی مشتری ها، بازیگران، روند تحلیل، جهان بینی، مالکان و محدودیت های محیطی است.
روش پنج چرا (Five Whys)
در این تکنیک از مهارت حل مسئله، باید به سرعت از پاسخ به سوالات بعدی حرکت کنید. تا به شکلی سریع بتوانید به تصویری کلی از مشکلات به وجود آمده دست پیدا کنید. این روش انعطاف پذیری زیادی دارد و به شما کمک می کند تا ریشه های یک مشکل را در سریع ترین زمان ممکن پیدا کنید.
کلام آخر درباره مهارت های حل مسئله
داشتن مهارت حل مسئله یکی از مهم ترین ویژگی هایی است که در عصر جدید باید داشته باشیم. تجربه نشان داده، افرادی که مهارت های حل مسئله را دارند. موقعیت های کاری بهتری دریافت می کنند. همچنین به طور کلی در زندگی شخصی و اجتماعی خود موفق تر هستند. از این رو ما در این مقاله تلاش کردیم تا مزایا و تکنیک های حل مسئله را به شما آموزش دهیم. اگر درباره تکنیک های حل مسئله سوال یا ابهامی دارید، در بخش نظرات بنویسید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهند.
برای دسترسی به مقالات مدیریتی و کسب و کار از اینجا وارد وبلاگ سجاد صفائی بشوید.
بدون دیدگاه